Kafesin İçinde Özgürlük Arayışı

Bu söz, modern insanın ruh hâlini tek cümleyle özetler. Hepimiz, içimizdeki boşluğu dolduracak bir şey, bir “kuş” arıyoruz. Ama çoğu zaman aradığımız şeyi tanımlayamıyor, hatta fark edemiyoruz. Kafka’nın eserlerine baktığımızda, hayatın sıradan gibi görünen anlarının nasıl bir kabusa dönüşebileceğini görürüz. Dönüşüm’de Gregor Samsa’nın bir sabah kendisini böcek olarak bulması, aslında sadece fantastik bir olay değildir. O, işine, ailesine ve çevresine yabancılaşan insanın ta kendisidir. Hepimiz bazen Gregor oluruz; günün sonunda “Ben ne zaman bu kadar yabancılaştım?” diye kendi kendimize sorarız. Bugünün dünyasında da Kafkaesk bir atmosfer yok mu? Dijital çağda, elimizde telefonlar, başımızda bitmeyen sorumluluklar… Bir yandan daha fazla özgürlük arıyor, öte yandan kendi kafesimizi daha sağlam örüyoruz. Sosyal medyada görünür olmak için çabalarken, aslında görünmezleşiyoruz. Daha çok bağ kurmak isterken, ilişkilerimiz yüzeyselleşiyor. Kendi kafesimizin parmaklıkları, alışkanlıklarımız ve korkularımızdan oluşuyor. Kafka’nın dünyası karanlık gibi görünür ama aslında büyük bir hakikati işaret eder: İnsan, kaçtığı şeyin tam içinde yaşar. Adalet ararken adaletsizlikle, özgürlük ararken zincirlerle, huzur ararken kaygıyla yüzleşiriz. Bu çelişkilerden kaçmak mümkün değildir. Belki de asıl mesele, bu çelişkilerle yaşamayı öğrenmektir. Hayat bazen gerçekten de Kafka’nın yazdığı gibi absürttür. Anlam ararken yollar uzar, cevap ararken sorular çoğalır. Ama belki de hayatın anlamı, bu bitmeyen arayışın kendisindedir. İnsan, aradığını bulamayacağını bilse bile, aramaktan vazgeçmemelidir. Çünkü asıl yabancılaşma, sorgulamayı bıraktığımız anda başlar. Kafka bize şunu hatırlatır: Belki de kafesin içinde bir kuş aramıyoruz. Belki de biz, kuşun kendisiyiz. Özgürlük, dışarıda değil, içeride başlıyor olabilir.