TÜRKİYE’ DE TARİH BOYUNCA YAŞANAN BÜYÜK DEPREMLER

Bu doğal afetlerin en etkilisi ise yakın tarihte de maalesef tanık olduğumuz ve 10 şehri neredeyse haritadan sildirecek güçte olan depremlerdir. 6 Şubat akşamından bu zamana kadar tam bir depremler yağmuruna yakalandık desek yanlış olmaz çünkü üst üste yaşana artçı depremler ile beraber hala ara ara yaşanan 5 Ya da 6 Büyüklüğündeki depremler yaşanıyor. Deprem her ne kadar ciddi yıkımlara neden olsa da insanoğlunun ihmali sonucu bu yıkımlar korkunç sonuçlara yol açtığını hepimiz gördük. Bu sonuçlar hepimizde tarifsiz acılar bıraktı ve depremi birebir yaşayan insanlar üzerinde de ciddi psikolojik etkilere neden oldu. Asıl yıkımın biz insanoğlu yüzünden olduğunu söyledik çünkü yaptığımız yüksek ve dayanıksız binalar can ve mal kaybının çok fazla olmasındaki temel faktördür. Buraya kadar yazdıklarım hepimizin bildiği şeylerdi şimdi asıl konu ise 1500 lü yıllardan günümüze Türkiye coğrafyasında meydana gelen depremleri ele almak. Ülkemiz bilindiği üzere sismik açıdan aktif bir ülke çünkü Kuzey Anadolu Fay Hattı, Doğu Anadolu Fay Hattı ve Batı Anadolu Fay Hattı olmak üzere üç tane aktif hat yaşadığımız bu coğrafyada bulunuyor. Bu fay hattının ne kadar yer kapladığını ise şu şekil de şekillendirebiliriz; uzmanlar Türkiye nüfusunun %60 dan fazlası bu fay hatları üzerinde yaşıyor diyor ve bu ciddi bir rakam ciddi bir tehlikedir. Deprem kuşağında olan bu kara parçası 1500 lü yıllardan günümüze farklı zamanlarda 7 ve üstü büyüklüğünde tam 23 depremle sarsılmıştır. Bunlar: 1509 yılında 2. Bayezid tahtta olduğu sırada 7,2 büyüklüğünde “Büyük İstanbul Depremi” diğer adıyla “Küçük Kıyamet” yaşandı. Hatta bu süreçte Sultan Bayezid Gülhane Parkı’nda kurduğu çadırda kalmış uzun bir müddet. Deprem dalgaları yüzünden İstanbul’un altının üstüne geldiğini , yerin yarıldığını bu yarıkların içine de evlerin ve insanların düştüğünü kayıtlara geçirmişler. 1653 yılında 7,5 büyüklüğünde “Doğu İzmir Depremi” , 1668 yılında 8 büyüklüğünde “Anadolu Depremi” , 1688 yılında 7 büyüklüğünde “İzmir Depremi” , 1881 yılında 7,3 “Sakız Adası Depremi” , 1894 yılında 7 büyüklüğünde “İstanbul Depremi” , 1919 yılında 7 büyüklüğünde “ Ayvalık Depremi” , 1930 yılında 7,6 büyüklüğünde “Hakkari Depremi” oldu. 1939-2018 yılları arasında 7 üstü tam 14 deprem meydana geldi Türkiye ‘de. “Büyük Erzincan Depremi” 1939 yılında 7,9 büyüklüğünde oldu. Erzincan’ın neredeyse yok olduğu bu deprem DE Cumhuriyet tarihinin en büyük depremi olarak kayda geçirmişlerdi. 30 binden fazla kişi hayatını kaybetmişti ve dünya tarihinde en fazla ölümlü depremler listesine girmesine neden olmuştu. Hatta bu depremle birlikte ilk kez Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın varlığı anlaşılmaya başlanmıştı. 1966 yılında 6,9 büyüklüğünde “Muş Varto Depremi” yaşandı 2 bin küsür kişi yaşamını yitirdi. 1976 yılında 7,5 büyüklüğünde “Van Muradiye Depremi” 3 bin küsür kişi yaşamını yitirdi. 1999 ylında 7,4 büyüklüğünde “Gölcük Depremi” yaşandı ve 45 saniye süren bu depremde 17 bin kişi yaşamını yitirdi. 2011 yılında 7,2 büyüklüğünde ki “Van Depremi” 25 saniye sürdü ve 601 kişi hayatını kaybetti. En son olarak da asrın felaketi olarak nitelediğimiz 2023 yılında gerçekleşen depremler yağmuru…